Gemalen Halfweg en Cruquius samen tijdens landelijke Gemalendagen op 13 en 14 mei

Gemalendagprogramma
Het programma kost € 10-- per persoon ook 65+. Kinderen (4 tm 12 jaar) betalen € 5,--. Daarvoor krijgt u op 13 of 14 mei toegang tot beide musea, een speciale rondleiding om 10.30 uur in Cruquius Museum en een demonstratie in de middag in Stoomgemaal Halfweg. Aanmelden kan via aanmelden@shmdc.nl. Een kaartje kopen aan de kassa op de dag zelf kan ook. Het toegangskaartje van Cruquius Museum is tijdens één van deze dagen ook toegangsbewijs voor Stoomgemaal Halfweg. De gemalen zijn op beide dagen open vanaf 10.00 uur. Stoomgemaal Halfweg sluit om 16.00 uur, Cruquius Museum om 17.00 uur. 

Droge voeten door goed waterbeheer
Molens en gemalen hebben eeuwenlang een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van ons land. Zij zorgen voor droge voeten door overtollig regen- en knelwater uit de polders weg te pompen via de zijkanalen naar zee. Waterbeheer met gemalen gaat altijd in twee stappen. Poldergemalen pompen het overtollige water uit de polders en slaan het water uit op de ‘boezem’: riviertjes, sloten en meren, hier de Ringvaart van Haarlemmermeer, die met elkaar in verbinding staan. Boezemgemalen pompen het water uit de boezem c.q. de Ringvaart en voeren het af naar de zee. De Cruquius (1849) was een poldergemaal, stoomgemaal Halfweg (1852) een boezemgemaal.

Gemaal De Cruquius
Stoomgemaal De Cruquius is een uniek voorbeeld van neogotische architectuur in Nederland. Het gebouw heeft zware steunberen, spitsboogramen, kantelen en gietijzeren ornamenten. De pompen werden aangedreven door de grootste stoommachine ter wereld. De enorme cilinder heeft een diameter van 3.66 meter. De acht pompen bevinden zich aan het eind van de balansarmen. Elke pomp kan per slag 8.000 liter water bijna 5 meter omhoog pompen. De gids legt u alles uit over de werking van het gemaal. De rondleiding die hoort bij het gemalendagprogramma start om 10.30 uur. 

Stoomgemaal Halfweg 
Dit gemaal is het oudste, nog werkende schepradstoomgemaal ter wereld. Onder stoom is het gemaal een stuk levende historie. De geur van smeerolie, de hitte van een met kolen gestookt vuur en de aanblik van de enorme schepraderen. Op 13 en 14 mei zijn rondleiders aanwezig om alles te vertellen. In dit weekend is het stoomgemaal vanaf 10.00 uur open en kan het bezoek meekijken hoe de stoker de ketel op “stoom” brengt. Hiervoor moet het kolenvuur in de ketel naar 1300 graden Celsius gebracht worden. Om 11.30 uur wordt de stoommachine gestart en komen de schepraderen in beweging waarbij ze 1.500m3 water per minuut verplaatsen. 
Er is een smid aanwezig die kinderen begeleidt bij het smeden van kleine voorwerpen. Bij de zogenoemde meterman kunnen kinderen proefjes op elektriciteit-gebied ervaren. Ook is het mogelijk om een schep kolen in de stoomketel, onder begeleiding van de stoker, te gooien.

Adressen
Gemaal de Cruquius, Cruquiusdijk 27, 2142 ER Cruquius. Vanaf Station Haarlem of Station Hoofddorp rijdt buslijn 340 elke 5 minuten in respectievelijk 15 of 10 minuten naar het museum, halte ‘Ringvaartbrug. Ruime gratis parkeergelegenheid aanwezig. 
Stoomgemaal Halfweg, Haarlemmermeerstraat 4, 1165 HJ Halfweg. Een paar minuten lopen vanaf het NS station Halfweg-Zwanenburg.