Eerste fase groot onderhoud stoomgemaal

Stoomgemaal Halfweg heeft in 2024 de eerste fase van een grote onderhoudsbeurt ondergaan. Om het oudste en grootste nog werkende schepradstoomgemaal ter wereld de komende decennia in stand te houden verdween het gebouw van begin maart tot half juli achter steigers en steigerdoek. De werkzaamheden werden zo uitgevoerd, dat Stoomgemaal Halfweg net als andere jaren één weekend per maand geopend kon zijn voor publiek en onder stoom kon draaien.

Het in de restauratie van historische gebouwen gespecialiseerde aannemingsbedrijf Holleman & Zn Santpoort heeft van begin maart tot medio juli vooral het machinegebouw van het gemaal een grondige opknapbeurt gegeven. Zowel de daken, goten, kozijnen, ramen en het houtwerk zijn flink onderhanden genomen. Hierdoor kan dit deel van het gemaal weer een flinke tijd mee.
De renovatie was financieel mogelijk dankzij bijdragen van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, de provincie Noord-Holland, de gemeente Haarlemmermeer, het Hoogheemraadschap Rijnland, het Cultuurfonds, de Gravin van Bylandt Stichting, de J.C. Ruigrok stichting, het Hendrik Mullerfonds en het Van Zanten Fonds.
Het bestuur van de Stichting Vrienden van Stoomgemaal Halfweg is nu op zoek naar nieuwe subsidiegevers en sponsors om ook fase 2 van de renovatie te kunnen uitvoeren. Daarin zijn het ketelhuis, de spuisluis en de buitenzijde van de verbindingsgang tussen het ketelhuis en het machinegebouw aan de beurt voor renovatie. Van het ketelhuis is in de eerste fase al wel het houtwerk en schilderwerk uitgevoerd.

Rijksmonument
Stoomgemaal Halfweg werd in 1852 gebouwd om tijdens de droogmaking van het Haarlemmermeer het overtollige water, regen- en kwelwater af te voeren naar zee. Het heeft tot 1977 gewerkt als boezemgemaal voor het hoogheemraadschap van Rijnland. Sindsdien wordt dit Rijksmonument door vrijwilligers in stand gehouden. Bezoekers kunnen er op stoomdagen even de unieke sfeer proeven van een stoomgemaal dat nog precies zo werkt als in de tijd toen er nog geen elektriciteit was: met stokers die kolen op het vuur scheppen, sissende stoom, de geur van smeerolie, een stampende stoommachine en bruisend water dat wordt voortgestuwd door zes enorme schepraderen.
In 2023 vierde het gemaal dat de huidige, door Stork uit Hengelo gebouwde, 500 pk stoommachine en de stoomketel 100 jaar geleden in gebruik werden genomen.